Rozwijanie się mowy u dziecka przebiega według ustalonych schematów i jest niezależne od tego jakiej jest ono rasy, narodowości i do jakiej grupy etnicznej należy. Wszędzie istnieją uniwersalne zasady, zgodnie z którymi odbywa się przyswajanie systemu językowego. W procesie opanowywania słów możemy zaobserwować duże różnice związane z płcią, powody leżą po stronie czynników fizjologicznych – szybszego dojrzewania mózgu dziewcząt. Wiadome jest także, że gaworzą wszystkie niemowlęta, nawet głuche, niezależnie od ilości otrzymywanych bodźców werbalnych (matki nie dają wzorów gaworzenia).
[quote_box_right]Witam, nazywam się Marta Marzec, jestem pedagogiem oraz logopedą.
Specjalizuję się w terapii logopedycznej dzieci i młodzieży. Zajęcia terapeutyczne prowadzę w formie zabawy aby zachęcić najmłodszych do trudnych i żmudnych ćwiczeń. Przekazywane treści i metody pracy dostosowane są do indywidualnych potrzeb i możliwości każdego dziecka.[/quote_box_right]
Już kilkumiesięczne dziecko gotowe jest do tworzenia nawyków, które są podstawą porozumiewania się. Pierwszym tego typu nawykiem jest uśmiech, który może pojawić się już w trzecim tygodniu życia. Sygnalizuje on gotowość do nawiązania kontaktu z innymi osobami. Na bazie tej próby powstawać będą nowe, bardziej złożone formy porozumiewania się. Równocześnie z momentem pojawienia się uśmiechu pojawiają się reakcje ruchowe, które naukowcy zaliczają do pierwszych prób porozumiewania się. Można zaliczyć do nich wodzenie wzrokiem połączone z ruchami głowy, dzięki czemu maluch może śledzić wzrokiem osoby poruszające się. Dość często zauważa się, że dziecko na widok matki wykazuje wzmożoną aktywność ruchową, która ustępuje, gdy zostanie wzięte na ręce.
Niemowlę zaczyna częściowo zdawać sobie sprawę z wydawanych przez siebie odgłosów w drugim miesiącu życia. Można zaobserwować, że wydawane przez dziecko głośne dźwięki zaczynają mu sprawiać przyjemność. Stadium to jest etapem przygotowującym do kolejnego okresu w procesie rozwoju mowy, który nazywany jest gaworzeniem. Dziecko poprzez krzyk próbuje zwrócić na siebie uwagę, chce pokazać, że jest głodne lub odczuwa niewygodę. W kolejnym etapie maluch stara się naśladować dźwięki usłyszane z otoczenia. Pierwsze słowa pojawiają się około pierwszego roku życia, są one wymawiane w sposób świadomy i dowolny. Oznacza to, że dziecko przynajmniej częściowo rozumie treści prostych nazw. Najczęściej pierwszym wyrazem, który pojawia się w słowniku dziecka, jest wyraz „mama”, który jest łatwą kombinacją głosek, jednak nie oznacza jeszcze osoby, z którą maluch najczęściej się styka. Zanim do tego dojdzie, dziecko wypowiada to słowo w sytuacjach, które dają mu satysfakcję i przynoszą zaspokojenie potrzeb.
Aby mowa u dziecka mogła się rozwijać prawidłowo, muszą zaistnieć odpowiednie warunki anatomiczne, a także fizjologiczne występujące w obrębie narządów mowy. Dziecko powinno także posiadać możliwość wzbogacania swojego poziomu umysłowego, jak i zasobu doświadczeń. Jakiekolwiek braki występujące w tym zakresie, dają od razu negatywne skutki wyrażające się w opóźnieniach rozwoju mowy.
Marta Marzec
logopeda
www.logat.edu.pl