Przedstawienia dla dzieci niosą radość i pobudzają intelektualnie, obserwując prostą fabułę dziecko uczy się logicznie myśleć, uaktywnia swoją fantazję, ćwiczy pamięć i uwagę. Na spektaklach dla dzieci, maluchy są często zapraszane na scenę stając się współuczestnikiem przedstawienia. Emocje, jakie dziecko przeżywa w teatrze są niepowtarzalne, a w porównaniu z bajką oglądaną w telewizji – po stokroć większe. Od kilku lat w Polsce można już obejrzeć przedstawienia adresowane do dzieci nawet kilkumiesięcznych, co z pewnością cieszy świadomych rodziców, chcących by ich pociechy rozwijały się jak najbardziej twórczo.
Jako jeden z pierwszych polskich teatrów swe działania do dzieci najmłodszych – tych do 3-go roku życia kieruje Studio Teatralne Blum z Poznania. O swoim projekcie, spektaklach dla maluchów i o tym czy teatr jest potrzebny tak małym dzieciom opowiadają jego aktorzy: Lucyna Winkel, Katarzyna Pawłowska, Zosia Michalik, Hubert Kożuchowski:
Czy dziecko roczne potrafi odebrać spektakl teatralny? Jak dotrzeć do tak młodego odbiorcy i nie wystraszyć go? Jak utrzymać jego uwagę? I podstawowe pytanie: czy dziecku poniżej trzeciego roku życia teatr jest w ogóle potrzebny?
Oparcie stanowiła dla nas jedynie wnikliwa obserwacja dzieci i korzystanie z własnych rodzicielskich doświadczeń, bez których z pewnością nie podjęlibyśmy się tego wyzwania. Nie bez znaczenia była również nasza praca pedagogiczna z dziećmi w przedszkolach, szkołach i na warsztatach teatralnych.
I tak przystąpiliśmy do projektu, którego inicjatorem i pomysłodawcą był Zbigniew Rudziński z Centrum Sztuki dziecka w Poznaniu.
Dziś mamy już prawie siedmioletnie doświadczanie w pracy z tymi najmłodszymi widzami i z całą pewnością mówimy: tak, maluchy potrzebują teatru. Zaspakaja on ich ciekawość świata i potrzebę bliskości innych ludzi. W sposób delikatny kształtuje wrażliwość i wyostrza zmysły.
Daje możliwość kreacji – zarówno podglądanej jak i doświadczanej osobiście, stanowiącej przecież niezastąpiony element rozwoju człowieka. Teatr dla maluszka może i powinien być również interesujący i piękny dla jego rodzica, by wspólnie mogli się w nim odnaleźć.
Tworząc spektakl staramy się spojrzeć na świat oczami dziecka będącego „nie zapisaną kartą”. Zobaczyć i usłyszeć rzeczy pozbawione „obciążeń” kulturowych i społecznych.
Te znaczenia – z pełną świadomością niezwykłej delikatności materii w jakiej pracujemy – staramy się nadawać. Stawiając wrażliwość na pierwszym miejscu. Bacznie czuwając, by nie skrzywdzić i gdzie to tylko możliwe dawać pozytywne wrażenia estetyczne. Traktując dziecięcą zabawę jako coś niezwykle poważnego i doniosłego.
zdj. ze spektaklu: „Książeczka bajeczka”
zdj. ze spektaklu: „Książeczka bajeczka”
Nasze spektakle składają się zazwyczaj z trzech części:
- „Przed-gra”
W spektaklu „CO TO?” jest nią poszukiwanie swojego miejsca w teatrze – dzieci otrzymują bileciki z obrazkami, które trzeba odnaleźć na poduszkach do siedzenia. W spektaklu „Pudełko” aktorzy przed rozpoczęciem gry w niekompletnych jeszcze kostiumach przechodzą przez foyer, gdzie czekają widzowie i wprowadzają ich do Sali Teatralnej. W „Śpiewankach” aktorki w oczekiwaniu na rozpoczęcie spektaklu bawią się swoimi kostiumami.
- Spektakl właściwy, który trwa zwykle ok.30 min.
Staramy się by był to rodzaj zwartej i spójnej estetycznie opowieści, w której istotne jest dzianie się – emocja, wrażenie estetyczne a nie linearna fabuła. Logika spektaklu nie jest tożsama z logiką rzeczywistości nas otaczającej.
W spektaklu „CO TO?” tworzymy coś w rodzaju obrazu, przylepiając płaskie miękkie formy do płaszczyzny ekranu przytwierdzonego do horyzontu. W „Pudełku” z ukrytych w jednym szarym pudle – mniejszych kolorowych pudełek, budujemy wieżę w kolorach tęczy „do samego nieba”. W „Śpiewankach” po prostu śpiewamy proste piosenki starając się ukazać piękno prostego dźwięku i ludzkiego głosu.
- Zabawa
W tej części dzieci mogą przekroczyć magiczną granicę pomiędzy widownią a sceną. Same mogą dotknąć, doświadczyć, wejść w „inny” świat. W spektaklu „CO TO?” scenografia skonstruowana jest na zasadzie układanki, której elementy dzieci mogą dowolnie konfigurować, poza tym otrzymują kartki i kredki. W ten sposób powstaje nasza teatralna „galeria obrazów”. W „Pudełku” dzieci mogą dotknąć a nawet wejść do poszczególnych pudeł i bawić się nimi a aktorzy malują im rączki lub twarze farbami w kolorach tęczy (takich samych jak kolory pudeł). W „Śpiewankach” na zakończenie spektaklu dzieci otrzymują małe „cymbałki” (dzwonki chromatyczne) – będące kopiami dużego instrumentu wykorzystywanego w spektaklu i całość spotkania w teatrze kończy się „wspólnym koncertem”.
W każdym spektaklu uczestniczy nie więcej niż 30 małych widzów (0 – 5 lat) z opiekunami.
Główną sceną teatru był do niedawna Ośrodek Kultury Wierzbak, ul. Wojska Polskiego 6/8 w Poznaniu a obecnie staje się nią Concordia design przy ul.Zwierzynieckiej 3 w Poznaniu.
Spektakle w repertuarze Studia Teatralnego Blum:
(dla dzieci w wieku 0 – 5 lat)
– „CO TO?” – pierwszy w Polsce spektakl dla dzieci w wieku 0-3 lat; Nagroda Korczak 2007
– „PUDEŁKO”
– „ŚPIEWANKI”
– „TY I JA”
– „KSIĄŻECZKA BAJECZKA”
Oprac. na podstawie wypowiedzi Aktorów Studia Teatralnego Blum