Zdrowie człowieka w dużej mierze zależy od rodzaju pokarmu, który jest dostarczany organizmowi, dlatego bardzo ważne jest spożywanie pełnowartościowych, bogatych w substancje odżywcze potraw. Odnosi się to w szczególności do dzieci i młodzieży, gdyż ich organizmy rosną i rozwijają się. Podstawowym celem żywienia jest więc zapewnienie im prawidłowego rozwoju fizycznego i psychicznego.
Zasady, o których warto pamiętać przygotowując posiłki dla dziecka:
Po pierwsze – Nie nadużywaj soli
Nadmiar soli w diecie bywa przyczyną problemów zdrowotnych, jak np. nadciśnienie, choroby serca, zaś u małych dzieci może powodować uszkodzenia rozwijających się jeszcze nerek.
Wrażenie, że nieprzyprawione solą jedzenie jest mniej smaczne to wynik nieprawidłowo utrwalonych nawyków żywieniowych, bowiem upodobanie do jedzenia soli i cukru zależy jedynie od przyzwyczajenia. Warto więc już od narodzin wykształcać u dziecka dobre nawyki żywieniowe, rezygnując z soli, na rzecz ziół, które doskonale urozmaicają smak potraw.
Po drugie – Ograniczaj słodycze
Nadmiar cukru powoduje rozmaite dolegliwości, do których zalicza się, m.in. otyłość i próchnica. Słodycze nie wnoszą nic cennego do diety dziecka (żadnych witamin, składników mineralnych), a do tego powodują psucie zębów. Najbardziej szkodliwe dla zębów są landrynki i lizaki, ze względu na długi czas trzymania ich w buzi, a także cukierki ciągnące się i oblepiające zęby (typu krówka). Poza tym dziecko spożywające cukier nie ma apetytu na zjedzenie zdrowego, pełnowartościowego posiłku, bogatego w witaminy i minerały. Warto ograniczać ilość słodyczy w diecie dziecka, np. podawać je tylko raz w tygodniu. Słodkie przekąski dla dzieci można przyrządzić bez użycia cukru, używając do tego, np. owoców, jogurtu i rodzynek. Zdrowszą alternatywą dla typowych słodyczy są także kisiele, galaretki, lody, sorbety, musy owocowe, owsiane ciasteczka i placki z owocami. Pamiętajmy – dzieci nie potrzebują cukru, gdy się ich wcześniej do tego nie przyzwyczai.
Po trzecie – Potrawy z grilla tylko w folii
Nie wszyscy wiedzą, że wytapiający się podczas pieczenia na tradycyjnym grillu tłuszcz, który spada na rozżarzone węgle, spalając się wytwarza rakotwórcze związki, które wraz z dymem osiadają na piekącym się mięsie i innych produktach. Należy pamiętać o tym podczas wiosenno-letnich miesięcy, gdy szał grillowania dopada niemal wszystkich i unikać podawania dzieciom potraw przyrządzanych na grillu. Czasem można złamać tę zasadę, pod warunkiem jednak, że potrawa była grillowana w folii aluminiowej.
Po czwarte – Wapń jest bardzo ważny!
Wapń jest niezbędnym składnikiem kości i zębów, odgrywa zasadniczą rolę w przekazywaniu informacji za pomocą nerwów.
Ilość wapnia spożywanego przez dzieci jest zależna od ich wieku. Dzieci w wieku 1-3 lat powinny spożywać 500 mg wapnia dziennie (około pół litra mleka dziennie), natomiast zalecana dzienna dawka tego minerału dla dzieci nieco starszych, od 4-8 lat, wynosi 800 mg. Jeśli dziecko nie może spożywać produktów mlecznych, można zastąpić je innymi produktami bogatymi w wapń, gdyż nie tylko produkty nabiałowe są jego źródłem. Bogate w wapń są także: ryby (łosoś, szprot wędzony, sardynki), tofu, rabarbar, szpinak, fasola, brokuły, groszek, brukselka, ziarna sezamowe oraz migdały.
Po piąte – Produkty zbożowe głównym źródłem energii
Produkty zbożowe: pieczywo, makaron, kasze, ryż, stanowią główne źródło złożonych węglowodanów, które dostarczają organizmowi energii. Zboża to bogactwo składników mineralnych, są w nich: żelazo, miedź, magnez, cynk oraz potas i fosfor. Witaminy zawarte w zbożach to głównie: witamina E oraz witaminy z grupy B (kwas pantotenowy, kwas foliowy, niacyna, tiamina i ryboflawina). Wartość odżywcza produktów zbożowych jest uzależniona od stopnia przemiału ziarna. Pieczywa razowe: grube kasze, mąka żytnia razowa, odznaczają się dużo wyższą zawartością witamin i składników mineralnych oraz błonnika pokarmowego niż niezalecane w diecie pieczywo białe, zawierające niewielkie ilości witamin i składników mineralnych. Nieoczyszczone zboża dostarczają również błonnika, który wspomaga trawienie i korzystnie wpływa na rozwój fizjologicznej flory jelit. Wszędzie, gdzie to możliwe, wybieraj produkty pełnoziarniste!